Πρόεδρος

Σημεία από την εισήγηση της προέδρου της Δημοκρατικής Συμμαχίας Ντόρας Μπακογιάννη στο συνέδριο του ECONOMIST

«Πρώτα απ' όλα πιστεύω ότι το πρόβλημα σήμερα είναι λιγότερο οικονομικό και περισσότερο πολιτικό. Είναι πολιτικό και στην Ελλάδα, αλλά είναι πολιτικό και στην Ευρώπη.

Ερχόμαστε σήμερα και συζητάμε τρεις μέρες μετά τις αποφάσεις που ελήφθησαν από τη Σύνοδο Κορυφής. Οι αποφάσεις αυτές αναμφισβήτητα δεν ήταν αυτές τις οποίες θα περιμέναμε. Ήταν αποφάσεις δειλές, λίγες και χωρίς να έχουν το αποτέλεσμα το οποίο προσδοκούσαν τουλάχιστον οι αγορές. Έγινε όμως ένα βήμα. Έγινε ένα βήμα το οποίο έδειξε ότι πολλές, οι περισσότερες πολιτικές ηγεσίες στην Ευρώπη είναι αποφασισμένες να ακολουθήσουν έναν δρόμο, αν και γνωρίζουν ότι οι αποφάσεις που ελήφθησαν δεν θα τους καλύπτουν πλήρως.

Πιστεύω ότι τελικώς μέσα στο επόμενο τρίμηνο η Ευρώπη θα χρειαστεί να κάνει και άλλα βήματα προς τα μπρος και θα υποχρεωθεί να τα κάνει. Πριν από το Μάιο πριν από τις εκλογές στη Γαλλία. Άρα δηλαδή με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο θα βρεθεί η μέθοδος με την οποία η Γερμανία θα συμβάλει πιο πολύ σε αυτό το οποίο ονομάζεται οικονομική στήριξη της Ευρώπης.

Αυτό είναι το οικονομικό σκέλος. Υπάρχει όμως και το πολιτικό. Και το πολιτικό λέει ότι για πρώτη φορά μετά από την ύπαρξη του ευρώ, ακούγονται ευρύτερα σε όλη την Ευρώπη, οι ευρωσκεπτικιστές, οι αρνητές της Ευρώπης, έχουν πλέον μεγάλο μέρος της κοινωνίας μαζί τους. Το οποίο σημαίνει ότι πολιτικά οι ηγεσίες της Ευρώπης απέτυχαν να ταυτίσουν τα όποια οφέλη προέκυψαν από αυτή την ευρωπαϊκή πορεία με την Ευρώπη και ακλούθησαν μία πολιτική η οποία βόλευε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά η οποία τελικά δημιουργεί σήμερα την πολύ μεγάλη αμφισβήτηση.

Και εκεί ερχόμαστε εμείς οι Φιλελεύθεροι μέσα σε μία ευρύτερη κρίση να πούμε ότι το μήνυμα προς τους λαούς δεν μπορεί να είναι μόνο το μήνυμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Πρέπει να είναι ένα μήνυμα πολύ ευρύτερο.

Πρώτον, πρέπει να υπάρξει μια ισορροπία. Σήμερα οι αγορές αμφισβητούν όχι μόνο αν ο νότος θα ακολουθήσει δημοσιονομική πειθαρχεία. Αμφισβητούν και αν ο βορράς θα επιδείξει αλληλεγγύη. Άρα δημοσιονομική πειθαρχεία χωρίς εκπεφρασμένη και σίγουρη την αλληλεγγύη δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει από εδώ και κάτω. Και αυτό είναι δύσκολο να το καταπιεί αυτή τη στιγμή ιδιαίτερα η Γερμανία αλλά είναι απολύτως απαραίτητο αν θέλουμε να έχουμε μία επιτυχία αύριο.

Δεύτερον, ένα από τα μεγάλα προβλήματα, είναι ότι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα η Ελλάδα λόγου χάρη δανειζότανε με το ίδιο επιτόκιο με τη Γερμανία. Και κανείς δεν ασχολείτο πως είναι ποτέ δυνατόν μια χώρα σαν την Ελλάδα να έχει το ίδιο επιτόκιο με τη Γερμανία. Μας βόλευε όμως και εδώ είναι η αυτοκριτική του δικού μας πολιτικού συστήματος. Μας βόλευε, δανειζόμασταν αυτή η κατάσταση συνεχίστηκε για ένα χρονικό διάστημα και κάποια μέρα οδηγηθήκαμε στην έκρηξη. Αυτό σημαίνει ότι το όλο μοντέλο θα πρέπει να το ξαναδούμε και να δούμε πως πραγματικά αυτό που ονομάζεται ανταγωνιστικότητα και είναι το ζητούμενο θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί στο μέλλον.

Δεν χρειάζεται να σας πω ότι εγώ δεν μπορώ να σκεφθώ την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης. Διότι ακούω πολλούς οικονομολόγους και διάσημους ανθρώπους οι οποίοι ισχυρίζονται ότι μπορεί η Ελλάδα να ξαναγυρίσει στη δραχμή εγώ ως πολιτικός θεωρώ ότι θα είναι η απόλυτη καταστροφή. Και ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να σταματήσουμε να κρυβόμαστε πίσω από δάχτυλό μας και αν νομίζουμε ότι μπορούμε τις δικές μας διαρθρωτικές αδυναμίες να τις καλύψουμε και να συνεχίσουμε με τον τρόπο που σκεφτόμασταν επειδή θα βγούμε έξω από το ευρώ είμαστε βαθιά νυχτωμένοι.

Είτε υπήρχε το ευρώ είτε δεν υπάρχει το ευρώ είτε υπήρχε η δραχμή είτε οτιδήποτε άλλο, εμείς στην Ελλάδα είναι δυνατό να συνεχίσουμε να έχουμε τα ίδια προβλήματα στην οικονομία που είχαμε; Είναι αδύνατο. Με το οποιοδήποτε νόμισμα της χώρας θα καταρρέαμε. Άρα δεν μας φταίει το ευρώ αλλά ο κακός μας εαυτός για το χάλι στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα στη χώρα και εκεί είναι οι ευθύνες οι δικές μας, της πολιτικής ηγεσίας, αλλά όχι μόνο της πολιτικής ηγεσίας. Είναι της πολιτικής ηγεσίας κυρίως αλλά είναι και της κοινωνίας η οποία δεν είχε διάθεση ποτέ να ακούσει το παραμικρό δυσάρεστο, το παραμικρό δύσκολο.

Άρα τι πρέπει να γίνει σήμερα; Σήμερα κατ' αρχήν υπάρχει μια καινούρια κυβέρνηση η οποία έχει τη συμμετοχή τριών πολιτικών κομμάτων. Αυτή η καινούργια κυβέρνηση δεν δικαιούται να αδρανήσει πλέον. Πρέπει να προχωρήσει στις επιβαλλόμενες διαρθρωτικές αλλαγές που δεν τόλμησε να προχωρήσει η κυβέρνηση πριν από τον κ. Παπαδήμο. Πρέπει να δημιουργηθούν επιτέλους στην Ελλάδα κάποια εργαλεία ανάπτυξης. Και ένα από αυτά είναι μετά βεβαιότητας οι διαρθρωτικές αλλαγές που όλοι έχουμε βαρεθεί να τις ακούμε, αλλά δεν τις έχουμε δει ποτέ, να γίνονται. Και αυτό πρέπει να μπει μπροστά, δεν υπάρχει άλλος χρόνος ούτε μπορούμε να περιμένουμε άλλους πέντε μήνες μέχρι να ξεκινήσουν διαρθρωτικές αλλαγές οι οποίες είναι απαραίτητες.

Δεύτερον, πρέπει να τιναχθεί στον αέρα ο υπάρχων φοροεισπρακτικός μηχανισμός. Πρέπει να διαλύσει και πρέπει να δημιουργηθεί καινούριος. Διότι αν δεν δημιουργηθεί καινούριος δεν έχουμε καμία ελπίδα να μπορέσουμε να πετύχουμε τους στόχους τους οποίους έχουμε βάλει. Και τρίτον, πρέπει η Ελλάδα να ξεκαθαρίσει ότι σε αυτή την υπόθεση της Ευρώπης θέλει και εκείνη να είναι παρούσα. Νοιώθω ότι βρισκόμαστε σε μία κατάσταση, ότι είμαστε καρπαζοεισπράκτορες αυτόν τον καιρό. Δεν συμμετέχουμε στον ευρύτερο διάλογο για την Ευρώπη. Κατά την άποψή μου πρέπει να είμαστε παρόντες και πρέπει να συμμετέχουμε σε αυτόν.

Πρέπει κάποτε να πούμε στους ευρωπαίους εταίρους μας κάποια πράγματα που είναι αυτονόητα, όπως πχ ότι υπάρχει απόλυτη ανάγκη πλέον η ενοποίηση της Ευρώπης να είναι πολύ πιο ουσιαστική, ότι δεν είναι δυνατόν να κάνουμε δουλειά με την υπάρχουσα δομή του κοινοτικού προϋπολογισμού και ότι δεν είναι δυνατόν χώρες που έχουν ιδιαίτερα προβλήματα, δημογραφικά, λαθρομετανάστευσης, να επιβαρύνονται οικονομικά με αμυντικές δαπάνες της τάξης του 2% παραπάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ή να έχουν την ευθύνη φύλαξης των ευρωπαϊκών συνόρων με δυσβάσταχτο για τις χώρες αυτές κόστος.

Εν ολίγοις κυρίες και κύριοι η απάντηση στα προβλήματα της Ελλάδας και της Ευρώπης δεν είναι η άρνηση της Ευρώπης. Η απάντηση πρέπει να είναι πολύ περισσότερη εμβάθυνση, πολύ περισσότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση για να ξεπεράσουμε τον κάβο στον οποίο βρισκόμαστε σήμερα. Αλίμονο αν την ώρα της πρώτης μεγάλης κρίσης που περνάει το ευρώ οι ευρωπαϊκοί λαοί αποφασίσουν να γυρίσουν στα δικά τους στενά εθνικά συμφέροντα και να ξεχάσουν ότι τα μεγάλα συμφέροντα των λαών βρίσκονται σε μία Ευρώπη ολοκληρωμένη, ακόμη πιο ενωμένη, ακόμη πιο πειθαρχημένη και ακόμα πιο αποτελεσματική».

Η Ντόρα Μπακογιάννη αναφερόμενη στο PSI είπε ότι πρέπει να είναι εθελοντικό και τόνισε: «Τώρα αν αυτό θα καταστεί εφικτό ή όχι είναι πάρα πολύ δύσκολο να σας κάνω πρόβλεψη. Αλλά πάντως τουλάχιστον ως θέση εκκίνησης νομίζω ότι αυτό πρέπει να είναι. Θέλω να προσθέσω δύο πράγματα εδώ. Η Ελλάδα είναι μπροστά σε ένα εξαιρετικά κρίσιμο τρίμηνο. Ένα τρίμηνο στο οποίο από τη μία πλευρά υπάρχουν οι διαπραγματεύσεις για το PSI και από την άλλη πλευρά υπάρχουν οι διαπραγματεύσεις της νέας δανειακής σύμβασης. Σε αυτή τη διαπραγμάτευση κατά τη γνώμη μου τα κόμματα τα οποία μετέχουν στην κυβέρνηση πρέπει να συμμετέχουν ενεργά.

Και πρέπει να συμμετέχουν ενεργά διότι μόνο δια αυτού του τρόπου θα μπορέσει να είναι κοινά αποδεκτό το όποιο αποτέλεσμα αυτής της διαπραγμάτευσης. Το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό, διότι σας είπα πριν ότι κατά τη γνώμη μου πολιτικό είναι το πρόβλημα της χώρας. Εάν αρχίσουμε να λέμε όλοι τα ίδια στη θεωρία και στην πράξη να υπάρχει διαφοροποίηση και να προσπαθεί ο καθένας να βγάλει την ουρά του απέξω από το πρόβλημα δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα χρόνια τα οποία θα έρθουν. Και επειδή η δικιά μου πολιτική άποψη είναι ότι θα χρειασθεί κυβέρνηση συνεργασίας ούτως ή άλλως για πολλά χρόνια, θα πρέπει τουλάχιστον στο δια ταύτα, στην ουσία της πολιτικής, να συμφωνήσουμε. Τα αποτελέσματα τα οποία είχαμε πέρυσι ήταν εξαιρετικά κακά, είναι δυσμενέστερα από αυτά τα οποία προέβλεπε οποιοσδήποτε, άρα από δω και πέρα η προσπάθεια αυτή πρέπει να πάρει συγκεκριμένη μορφή. Και δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας και να λέμε ότι το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης είναι επιβεβλημένο. Το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, όποιο και αν είναι αυτό, πρέπει πραγματικά να εφαρμοστεί την άλλη μέρα το πρωί. Και να περάσουμε δηλαδή από τα λόγια στις πράξεις. Αυτό το οποίο δεν είδαμε τα τελευταία δύο χρόνια».